حكمت 32
اعتدال در بخشش و حسابرسي
بخشنده باش امّا زياده روي نكن، در زندگي حسابگر باش امّا سخت گير مباش.
حكمت 33
راه بينيازي
بهترين بينيازي، ترك آرزوهاست.
حكمت 34
ضرورت موقعيّت شناسي
كسي در انجام كاري كه مردم خوش ندارند، شتاب كند، در باره او چيزي خواهند گفت كه از آن اطّلاعي ندارند.
حكمت 35
آرزوهاي طولاني و بزهكاري
كسي كه آرزوهايش طولاني است كردارش نيز ناپسند است.
حكمت 36
ضرورت ترك آداب جاهلي
در سر راه صفّين دهقانان شهر انبار تا امام را ديدند پياده شده، و پيشاپيش آن حضرت ميدويدند.فرمود چرا چنين ميكنيد گفتند عادتي است كه پادشاهان خود را احترام ميكرديم، فرمود - به خدا سوگند كه اميران شما از اين كار سودي نبردند، و شما در دنيا با آن خود را به زحمت ميافكنيد، و در آخرت دچار رنج و زحمت ميگرديد، و چه زيانبار است رنجي كه عذاب در پي آن باشد، و چه سودمند است آسايشي كه با آن، امان از آتش جهنّم باشد.
حكمت 37
ارزشها و آداب معاشرت با مردم
به فرزندش امام حسن عليه السّلام فرمود:پسرم چهار چيز از من ياد گير - در خوبيها- ، و چهار چيز به خاطر بسپار - هشدارها- ، كه تا به آنها عمل ميكني زيان نبيني:
الف - خوبيها
1 - همانا ارزشمندترين بينيازي عقل است، 2 - و بزرگترين فقر بيخردي است، 3 - و ترسناكترين تنهايي خودپسندي است.4 - و گراميترين ارزش خانوادگي، اخلاق نيكوست.
ب - هشدارها
1 - پسرم از دوستي با احمق بپرهيز، چرا كه ميخواهد به تو نفعي رساند امّا دچار زيانت ميكند.
2 - از دوستي با بخيل بپرهيز، زيرا آنچه را كه سخت به آن نياز داري از تو دريغ ميدارد.3 - و از دوستي با بدكار بپرهيز، كه با اندك بهايي تو را ميفروشد.4 - و از دوستي با دروغگو بپرهيز، كه او به سراب ماند:دور را به تو نزديك، و نزديك را دور مينماياند.
حكمت 38
جايگاه واجبات و مستحبّات
عمل مستحب انسان را به خدا نزديك نميگرداند، اگر به واجب زيان رساند.
حكمت 39
راه شناخت عاقل و احمق
زبان عاقل در پشت قلب اوست، و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد.
- اين از سخنان ارزشمند و شگفتي آور است، كه عاقل زبانش را بدون مشورت و فكر و سنجش رها نميسازد، امّا احمق هر چه بر زبانش آيد ميگويد بدون فكر و دقّت، پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان ميگيرد.
و درود خدا بر او، فرمود:قلب احمق در دهان او، و زبان عاقل در قلب او قرار دارد.
حكمت 40
بيماري و پاك شدن گناهان
خدا آنچه را كه از آن شكايت داري - بيماري - موجب كاستن گناهانت قرار داد، در بيماري پاداشي نيست امّا گناهان را از بين ميبرد، و آنها را چونان برگ پاييزي ميريزد، و همانا پاداش در گفتار به زبان، و كردار با دستها و قدمهاست، و خداي سبحان به خاطر نيّت راست، و درون پاك، هر كس از بندگانش را كه بخواهد وارد بهشت خواهد كرد.
ميگويم:- راست گفت امام علي عليه السّلام »درود خدا بر او باد« كه بيماري پاداشي ندارد، بيماري از چيزهائي است كه استحقاق عوض دارد، و عوض در برابر رفتار خداوند بزرگ است نسبت به بنده خود، در ناملايمات زندگي و بيماريها و همانند آنها، امّا اجر و پاداش در برابر كاري است كه بنده انجام ميدهد.پس بين اين دو تفاوت است كه امام عليه السّلام آن را با علم نافذ و رأي رساي خود، بيان فرمود.
حکمتهایی از نهج البلاغه 4
15 اسفند 1390 گنجینه ادبی / کلام امیر 5 نظر 104 135 بازدید |
5 نظر
برای ارسال نظر، باید در سایت عضو شوید.