آنتونيو ويوالدي Antonio Lucio Vivaldi (تولد: ايتاليا – ونيز 1678/مرگ: اتريش – وين 1743)
او مبتكرترين و بانفوذترين آهنگساز نسل خود بود كه بيشتر به خاطر ساختن 400 كنسرتو و به خصوص قطعه چهارفصل ويوالدي شهرت داشت.
آنتونيو ويوالدی از آهنگسازان بلندمرتبه ايتاليايي دوره باروك بود و در دوران حياتش آهنگسازي پركار، نوازندهاي توانا، رهبر اركستر، متخصص در تعليم و تربيت و مدير نمايش بوده است.
پدر آنتونيو، نوازنده ويولن در كليساي جامع سن ماركو بود. آنتونيو همزمان با آموختن موسيقي، براي كشيش شدن نيز آماده ميشد و بيست ساله بود كه رتبه روحاني يافت؛ اما تندرستي متزلزلش سبب شد كه پس از يك سال پيشه روحاني را رها كند. ويوالدي به دليل پيشينه كشيشي و موي سرخش و رداي قرمز رنگي كه گاهي به تن داشت به كشيش سرخ مو شهرت يافته بود.
آنتونيو بيشتر دوران زندگي را به عنوان معلم ويولن، آهنگساز و رهبر اركستر در مدرسه موسيقي پي يتا (موسسهای براي نگهداري دختران يتيم و بي سرپرست) در ونيز سپري كرد.
آنتونيو مجبور بود بيشتر وقتش را در پي یتا صرف كند و به تمام بچههاي بي سرپرست موسيقي ميآموخت.
در كليساي اين مدرسه حدود 40 زن جوان هر يكشنبه و تعطيل مذهبي كنسرتي از قطعههاي اركستري و آوازي برگزار ميكردند. تماشاچيان در كليسا اجازه تشويق نداشتند و به همين خاطر با سرفه كردن و كشيدن پاهايشان روي زمين هيجان و تحسينشان را ابراز ميكردند.
ويوالدي بسياري ازآثارش را براي اجرا توسط اين گروه زنانه كه يكي ازعاليترين اركسترهاي ايتاليا به شمارمي آمد آفريد. ميگويند پي يتا با نظمترين گروه اركستر را در ايتالياي آن زمان داشته است.
آنتونيو به ساخت موسيقي براي اپراي ونيز نيز ميپرداخت و گاه به دربارهاي خارجي نيز سفر ميكرد. گفته ميشد امپراطور شارل ششم كه عاشق موسيقي بود در مدت پانزده روز، بيش از آنچه طي دو سال با وزيرانش صحبت كرده با ويوالدي به گفتگو پرداخته است.
ويوالدي به عنوان نوازنده چيرهدست ويولن و نيز آهنگساز از شهرت و اعتبار برخوردار بود تا آنجا كه باخ برخي از كنسرتوهاي او را براي سازهايي تازه تنظيم كرد.
ويوالدي با اين كه احتمالا بيمار بود اما به سختي كار ميكرد، ويولن درس ميداد، رهبري اركستر را انجام ميداد، در كنسرتها ساز ميزد و براي مدرسه ساز خريداري ميكرد. خارج از يتيمخانه هم براي حمايت از موسيقي خودش فعاليت ميكرد و براي مناسبتهاي مختلف موسيقي ميساخت.
آنتونيو بسيار پرانرژي بود و وقتش را تلف نميكرد. در موسيقي، خودش را به سختي نميانداخت. با حكومت وقت مقابله نكرد و هيچ وقت از اين ناحيه دچار مشكل نشد. گاهي اوقات از سر شوخي و مزاح قطعات كوچك طنزآميزي را در موسيقياش ميگنجاند.
شديداً به انتقاد حساس و بسيار مغرور بود و به همين خاطر دوست داشت كه با همه درباره شهرتش، پشتيبانان ثروتمندش و سرعتش در ساختن موسيقي صحبت كند.
آنتونيو به پول بسيار اهميت ميداد. هميشه براي موسيقي اش بالاترين رقم ها را درخواست ميكرد و البته به راحتي هم پولش را خرج مي كرد.
وقتي آنتونيو در سن شصت و پنج سالگي در اثر يك بيماري التهابي مرموز درگذشت، فقير و موسيقي اش بي اعتبار شده بود.
برخي از آثار ويوالدي با اينكه پس از مرگش مدتي اجرا نميشد اما شناخته شده بودند. با اين همه بيشتر كارهايش نزديك به دويست سال در زيرزمين هاي خصوصي مخفي بود. امروزه گرچه تمام آثار اركستري ويوالدي در دست بررسي و اجراست اما با وجود اين به سبب تعداد و كثرت شان توجه زيادي به آنها نشده است.
محبوبيت ويوالدي اندكي پيش از مرگ در 1741 كاستي گرفت و او در فقر جان سپرد. او گرچه در دوران زندگي موردستايش بود اما پس از مرگ 200 سال به فراموشي سپرده شد.
ويوالدي پايهگذار كنسرتو سولو (اثري براي يك تكنواز و اركستر) بود، با وجود اينكه بعضي از كنسرتوهاي اوليه و بسياري از سوناتهاي ويوالدي در چهار موومان (بخش) آرام – تند – آرام – تند طرح ريزي شده است، با اين حال او بيشتر به علت تثبيت شيوه سه مووماني تند – آرام – تند شهرت يافته است.
معروفترين اثر آنتونيو، كنسرتو ويولن چهارفصل است كه در چهار قسمت و براي چهار فصل سال نوشته شده است.
ويوالدي به سراسر اروپا سفر كرد ولي بيشترين عمر مفيد هنري اش را در شهر ونيز ايتاليا گذرانيد.
حدود صد سال بعد كه موسيقي باخ يكبار ديگر موردتوجه قرار گرفت علاقهمندان به موسيقي دريافتند موسيقي ويوالدي تا چه حدي براي باخ ارزش داشته است و به اين ترتيب بود كه موسيقي ويوالدي دوباره رواج و اعتبار يافت.
نكات
*چهارفصل كه از چهار كنسرتوي ويولن تشكيل شده يكي از مشهورترين آثار تاريخ موسيقي ايتاليا محسوب ميشود. ويوالدي در قسمتهايي از اين اثر صداهايي شبيه به صداي فاخته و سهره، رعد و برق، پارس سگ، بادهاي شديد و به هم خوردن دندانها به وجود آورده است.
*در مواقعي كه ويوالدي براي ساختن موسيقي واقعا عجله داشت، از قسمتهايي از آثار آهنگسازان ديگر استفاده ميكرد. البته اين كار در بين ساير موسيقيدانهاي دوره باروك هم متداول بود. بهطورمثال باخ كه يكي از طرفداران ويوالدي محسوب ميشد در كارهاي خود از قطعاتي از موسيقي او استفاده كرده است.
منابع
تاريخ موسيقي جهان (روح انگيز راهگاني)
آهنگسازان جهان (كاترين كرول)
درك و دريافت موسيقي (راجر كيمي ين)
0 نظر