رونمایی از غنی‌ترین نقشه آسمان

‌دقیق‌ترین و کامل‌ترین نقشه از آسمان شب با استفاده از امواج رادیویی توسط ستاره‌شناسان و دانشمندان رونمایی شد.

این ستاره‌شناسان در رصدهای اخیر از جنوبی‌ترین بخش آسمان، به کمک امواج رادیویی، نقشه‌ای از یک‌میلیون کهکشان جدید و ناشناس را  تهیه نمودند. در این برنامه از تلسکوپ رادیوییAustralian Square Kilometre Array Pathfinder) ASKAP)  جهت تهیه نقشه پیوسته RACS استفاده شده که نسبت به تصاویر و نقشه‌های گذشته، تصاویری با پنج برابر حساسیت و دو برابر دقت دارد.

علم استفاده از طول موج‌های گوناگون حامل اطلاعات متفاوت برای درک جهان را «نجوم رادیویی» می‌گویند. در میان امواج نوری، طولانی‌ترین طول‌موج را امواج رادیویی دارد که از جمله فواید این امواج می‌توان به امکان بررسی پرتشعشع‌ترین مناطق جهان مثل ابرهای سرد گاز و غبار تا سیاهچاله‌های غول‌آسا اشاره نمود. از آنجایی که  دریافت طول موج‌های بلند نیازمند آنتن‌های بزرگ است؛ لذا در فضاهای باز محیطی نظیر نیم‌کره جنوبی زمین می‌توان نماهای جذابی از مرکز راه شیری را رصد کرد.

اولین نقشه‌ رادیویی دقیق 30 سانتی‌متری از آسمان جنوبی، نقشه‌ آسمان مولونگو از دانشگاه سیدنی بود. این نقشه در سال 2006 میلادی تکمیل گردید و پس از یک دهه، ۲۵ درصد از کل آسمان را پوشش داد؛ اما تیم بخش علوم فضایی و نجوم CSIRO با نقشه‌برداری از ۸۳ درصد آسمان، تنها در 10 روز رکوردهای قبلی را شکستند؛ به گونه‌ای که در نقشه‌ RACS، نزدیک به ۹۰۳ تصویر تولید شد.

تصویر پانارومای به دست آمده از آسمان رادیویی به‌شکل حیرت‌انگیزی برای تمام افرادی که به آسمان شب نگاه می‌کنند  آشنا است؛ اما باید دانست که در این تصویر زیبا تنها نشان دهنده تمام نقاط روشن کهکشان‌های کامل است و ستاره‌های واحد را نشان نمی‌دهد. به مرور زمان و با تلاش دانشمندان و ستاره‌شناسان، تقریبا سه‌میلیون کهکشان شناسایی شد.

همان‌گونه که نقشه‌های زمینی به افراد در یافتن محل موردنظر خود کمک می‌کند، نقشه‌های آسمانی نیز اطلاعاتی ضروری درباره‌ رفتار کهکشان‌ها جهت مدیریت زمین را فراهم می‌کند.

همچنین، تعدادی در یافتن جواب برخی از پرسش‌های بی‌پاسخ بزرگ در زمینه‌ی نجوم و چگونگی شکل‌گیری کهکشان‌های بیضوی یا مارپیچی یا نامنظم موثر می‌باشد. براساس نظریه‌ای محبوب، کهکشان‌های بزرگ ازطریق ادغام کهکشان‌های کوچک‌تر به‌وجود می‌آیند؛ اما تطبیق جزئیات این فرایند با شبیه‌سازی‌ها دشوار است. درک بیش از ۱۳ میلیارد تاریخچه‌ کیهانی مستلزم وجود تلسکوپی است که بتواند فواصل وسیع را رصد کند و نقشه‌ای دقیق از آنچه می‌یابد، ارائه دهد که به لطف نقشه RACS جهش‌های عظیمی در فناوری فضایی پدیدار گشته است.

تلسکوپ رادیویی ASKAP که فوریه‌ سال گذشته شروع به فعالیت نمود، از گیرنده‌های نوآورانه‌ رادیویی به‌نام تغذیه‌ آرایه‌ فازی و پردازنده‌های پرسرعت سیگنال دیجیتالی مخصوص استفاده کرده و به همین دلیل میدان دید وسیع و سرعت چشمگیری در نقشه‌برداری را برای ASKAP به‌ارمغان آورده است. امروزه کاتالوگ نقشه‌ RACS موجب پیشرفت و توسعه دانش ستاره‌شناسان از نجوم رادیویی گشته و به یکی از منابع اصلی پژوهشگران  دانشمندان در سراسر جهان تبدیل خواهد شد. هرچند انتظار می‌رود این پروژه در سال‌های آینده نقشه‌های دقیق‌تری از باندهای طول‌موجی متفاوت به دنیا ارائه نماید.