شب یلدا یکی از شب های خاص و معروفی است که در ایران چندین هزار سال قدمت دارد. آداب و رسوم شب یلدا بسیار مختلف است که ریشه در فرهنگ و سنت کهن این سرزمین دارد. یکی از این رسم‌های قدیمی مربوط به غذاهای مخصوص شب یلدا است. در این شب یک سری غذاهای مخصوص پخته می شود. معمولا هر شهر با توجه به آداب و رسومی که دارند، غذاهای خاص خودشان را در این شب طبخ می کنند.

به عنوان مثال شیرازی ها شب یلدا را با کلم پلو شیرازی جشن می گیرند. اهوازی‌ها و خوزستانی‌ها به غذاهای دریایی علاقه خاصی دارند. در ضمن سبزی‌های محلی و بومی این استان هم برای طعم دادن به این غذاها استفاده می‌شوند. از طرفی طعم تند و تیز غذاهای اهوازی مشهور است. در میان غذاهای شب یلدای اهوازی‌ها، قلیه ماهی و ماهی شکم پر جایگاه ویژه‌ای دارد.

خشیل جزو غذاهای بومی استان آذربایجان غربی شهر اردیبل محسوب شده و بر پایه گندم پخته می شود از آن جا که شب یلدا به طور رسمی تر آغاز زمستان محسوب می شود، این غذا چون طبع گرمی دارد پخته می شود. خاگینه خرما اصالتی زنجانی دارد، انار پلو غذای مخصوص شب یلدای قزوینی هاست.

تبریزی‌ها با انبوهی از غذاهای خوشمزه به پیشواز شب یلدا می‌روند و در این میان کوفته تبریزی در بالای لیست غذای یلدایی قرار دارد. سنندجی‌ها برای شب یلدا، دلمه برگ مو یا دلمه کلم برگ درست می‌کنند. تهرانی هم شب یلدا را با خوردن سبزی پلو با ماهی، آش شله قلمکار و دمپختک سپری می کنند.

آش لبوی اراکی ها و دهها غذای خوشمزه دیگر که همگی ریشه در فرهنگ و سنت کهن ایرانی دارد در جای جای سرزمین پهناورمان به عنوان بخشی از رسوم غذایی محسوب می شوند.
یکی از معروفترین و لذیذترین غذاهای شب یلدا مربوط به استان شمالی و به ویژه گیلان و شهرهای اطراف آن می باشد خورش اناربیج است که از زمان‌های قدیم خوردن آن در شب یلدا بین شمالی‌ها مرسوم بوده است. اناربیج به دلیل شباهت زیادی که به فسنجان دارد به آن سبزی فسنجان هم گفته می شود و در پخت آن موادی همچون گوشت، رب انار، گردو، آب انار، پودر گلپر، سبزی محلی خرد شده، نمک، زردچوبه و پیاز به کار برده می شود.