میرزا فتحعلی آخوندزاده پدر نمایشنامه نویسی ایران
میرزا فتحعلی آخوندزاده در سال ۱۱۹۱ خورشیدی برابر با ۱۸۱۲ میلادی و ۱۲۲۸ هجری قمری در شهر نوخه ( =شکی ) زاده شد. پدرش میرزا محمدتقی از اهالی روستای خامنه بود. پدرش به علت ستمی که از دولتیان بر وی رفته بود به نوخا مهاجرت کند. در آنجا همسر دیگری به نام نعناخانم اختیار کرد و از او میرزافتحعلی را به دنیا آورد...
شهر نوخه در جمهوری آذربایجان کنونی تا زمان انعقاد عهدنامه ترکمانچای در سال ۱۸۲۸ میلادی ۱۲۰۶ خورشیدی یعنی حدود شانزده سال پس از تولد آخوندزاده) متعلق به ایران بود.
میرزا محمد تقی در سال 1230 به خامنه آمد و فتحعلی به همراه مادرش زندگی کرد . بعدها مادر میرزا فتحعلی به خاطر اینکه میرزا محمد تقی همسر دیگری داشت و عدم سازش با همسر میرزا طلاق گرفته و همراه میرزا فتحعلی به مشکین شهر نزد عمویش ملا اصغر باز گشت .بدین ترتیب میرزا مدتی در مشکین‌شهر و چندی هم در هوراند و چندی در میان ایل انکوت دراوبه ولی بیگلو ، نزد عموی مادرش زندگی کرد وبه آموختن علوم اسلامی نزد عموی مادرش پرداخت که از آن پس به نام آخوندزاده شناخته شد.
درسال 1241 ه.ق همراه آخوند ملااصغر به گنجه رفت اما سال بعد بر اثر جنگ ایران و روس و ویرانی شهر گنجه و پریشانی وضع مادی آخوند ناچار به نوخا مهاجرت کرد.
میرزافتحعلی در سال 1247 دوباره توسط آخوند برای یادگیری فقه و صرف و نحو و منطق و وارد شدن در سلک علمای روحانی به گنجه برده شد . در همین اوان با میرزا شفیع حکیم و شاعر گنجوی که با غزلیات خود در اروپا شهرت فراوانی کسب کرده بود ملاقات کرد و در کنار وی به تمرین خط می پرداخت.
میرزا فتحعلی پس از بازگشت از گنجه به نوخا به فراگرفتن زبان روسی مشغول شد و بعد از یک سال به تفلیس رفت و به بارون روزن فرمانروای کشوری روسیه در گرجستان معرفی شد و به سمت مترجمی زبان های شرقی وارد خدمت دولت روسی شد .و تا آخر زندگی همین سمت را داشت.
بر اثر علاقه و اشتیاق به تئاتر بود که آخوندزاده با << و.آ.ساللوگوب >> آشنا شد . این شخص معترف بود که آخوندزاده درام نویس بسیار با استعدادی است . او بعد ها حتی نوشت که استعداد قدرت طنزی آخوندی به حدی امید بخش است که اگر از روی بصیرت توجیه شود او بنیانگذار تئاتر ملی خواهد گردید.
او در زمان ورود به تفلیس بود که با تئاترهای گرجستان آشنا شد. در این تئاترها عموما آثار گوگول ، آستروفسکی و مولیر به صحنه میرفت. او از این پس بود که خود نیز دست به کار نگارش نمایشنامه زد. از جمله آثار آخوند زاده که سبب شهرت وی در ادبیات نمایشی گردید, کتاب تمثیلات است که حاوی شش نمایشنامه و یک داستان به قرار زیر میباشد :
• «حکایت ملا ابراهیم خلیل کیمیاگر»
• «حکایت خرس قولدورباسان» یا «دزدافکن»
• «حکایت موسیو ژوردان حکیم نباتات و مستعلی شاه مشهور به به جادوگر»
• «حکایت وزیر خان لنکران» یا «سراب»
• «حکایت مرد خسیس» یا «حاجی قره»
• «حکایت وکلای مرافعه تبریز»
• داستان «یوسف شاه سراج» یا «ستارگان فریب خورده»
آخوندزاده در طول پنج سال شش نمایشنامه نوشت که همه را میرزا جعفر قراجه داغی در زمان نویسنده به فارسی برگرداند.
آخوندزاده اولین سازنده قالبهای امروزی نمایش در مشرق زمین میباشد. او همچنین جز نخستین کسانی است که به موضوع زن و مشکلات زنان ایرانی در آثارش میپردازد. هرچند او در نمایشنامه هایش به مساله آزادی و مشکلات زنان میپردازد اما راه حلی برای نجات آنان نیز ارائه نمیکند.
گویا نخستین کسی است که معایب الفبای ملل شرقی را دریافته و رسالاتی در این باب نوشته و نمونه هایی از خط جدید ارائه داده و در پیشرفت آن کوشش ها کرده است.
آخوندزاده در سال ۱۲۵۷ خورشیدی (۱۸۷۸ میلادی در تفلیس در سن شصت و هفت سالگی در شهر تفلیس درگذشت.
به همت :صحرا
نام کاربری.sahraraha
ایمیل:sahraiansahra@yahoo.com
میرزا محمد تقی در سال 1230 به خامنه آمد و فتحعلی به همراه مادرش زندگی کرد . بعدها مادر میرزا فتحعلی به خاطر اینکه میرزا محمد تقی همسر دیگری داشت و عدم سازش با همسر میرزا طلاق گرفته و همراه میرزا فتحعلی به مشکین شهر نزد عمویش ملا اصغر باز گشت .بدین ترتیب میرزا مدتی در مشکین‌شهر و چندی هم در هوراند و چندی در میان ایل انکوت دراوبه ولی بیگلو ، نزد عموی مادرش زندگی کرد وبه آموختن علوم اسلامی نزد عموی مادرش پرداخت که از آن پس به نام آخوندزاده شناخته شد.
درسال 1241 ه.ق همراه آخوند ملااصغر به گنجه رفت اما سال بعد بر اثر جنگ ایران و روس و ویرانی شهر گنجه و پریشانی وضع مادی آخوند ناچار به نوخا مهاجرت کرد.
میرزافتحعلی در سال 1247 دوباره توسط آخوند برای یادگیری فقه و صرف و نحو و منطق و وارد شدن در سلک علمای روحانی به گنجه برده شد . در همین اوان با میرزا شفیع حکیم و شاعر گنجوی که با غزلیات خود در اروپا شهرت فراوانی کسب کرده بود ملاقات کرد و در کنار وی به تمرین خط می پرداخت.
میرزا فتحعلی پس از بازگشت از گنجه به نوخا به فراگرفتن زبان روسی مشغول شد و بعد از یک سال به تفلیس رفت و به بارون روزن فرمانروای کشوری روسیه در گرجستان معرفی شد و به سمت مترجمی زبان های شرقی وارد خدمت دولت روسی شد .و تا آخر زندگی همین سمت را داشت.
بر اثر علاقه و اشتیاق به تئاتر بود که آخوندزاده با << و.آ.ساللوگوب >> آشنا شد . این شخص معترف بود که آخوندزاده درام نویس بسیار با استعدادی است . او بعد ها حتی نوشت که استعداد قدرت طنزی آخوندی به حدی امید بخش است که اگر از روی بصیرت توجیه شود او بنیانگذار تئاتر ملی خواهد گردید.
او در زمان ورود به تفلیس بود که با تئاترهای گرجستان آشنا شد. در این تئاترها عموما آثار گوگول ، آستروفسکی و مولیر به صحنه میرفت. او از این پس بود که خود نیز دست به کار نگارش نمایشنامه زد. از جمله آثار آخوند زاده که سبب شهرت وی در ادبیات نمایشی گردید, کتاب تمثیلات است که حاوی شش نمایشنامه و یک داستان به قرار زیر میباشد :
• «حکایت ملا ابراهیم خلیل کیمیاگر»
• «حکایت خرس قولدورباسان» یا «دزدافکن»
• «حکایت موسیو ژوردان حکیم نباتات و مستعلی شاه مشهور به به جادوگر»
• «حکایت وزیر خان لنکران» یا «سراب»
• «حکایت مرد خسیس» یا «حاجی قره»
• «حکایت وکلای مرافعه تبریز»
• داستان «یوسف شاه سراج» یا «ستارگان فریب خورده»
آخوندزاده در طول پنج سال شش نمایشنامه نوشت که همه را میرزا جعفر قراجه داغی در زمان نویسنده به فارسی برگرداند.
آخوندزاده اولین سازنده قالبهای امروزی نمایش در مشرق زمین میباشد. او همچنین جز نخستین کسانی است که به موضوع زن و مشکلات زنان ایرانی در آثارش میپردازد. هرچند او در نمایشنامه هایش به مساله آزادی و مشکلات زنان میپردازد اما راه حلی برای نجات آنان نیز ارائه نمیکند.
گویا نخستین کسی است که معایب الفبای ملل شرقی را دریافته و رسالاتی در این باب نوشته و نمونه هایی از خط جدید ارائه داده و در پیشرفت آن کوشش ها کرده است.
آخوندزاده در سال ۱۲۵۷ خورشیدی (۱۸۷۸ میلادی در تفلیس در سن شصت و هفت سالگی در شهر تفلیس درگذشت.
به همت :صحرا
نام کاربری.sahraraha
ایمیل:sahraiansahra@yahoo.com
0
0
0
0 نفر
0 نظر
برای ارسال نظر، باید در سایت عضو شوید.